Çekte bedelin ödenmesi, aval suretiyle tamamen veya kısmen teminat altına alınabilir. Bu teminat, üçüncü bir kişi veya çekte imzası bulunan bir kişi tarafından da verilebilir.
Aval şerhi, çek veya alonj üzerine yazılır. Aval “aval içindir” veya bununla eş anlamlı başka bir ibareyle ifade edilir ve aval veren kişi tarafından imzalanır. Muhatabın veya düzenleyenin imzaları hariç olmak üzere, çekin yüzüne atılan her imza aval şerhi sayılır. Kimin için verildiği belirtilmemişse aval, düzenleyici için verilmiş sayılır. Çekin arka yüzünde ise avalin geçerli olabilmesi için kimin için olduğunun belirtilmesi gerekir.
Aval veren kişi, kimin için taahhüt altına girmişse aynen onun gibi sorumlu olur. Aval veren kişinin teminat altına aldığı borç, şekle ait noksandan başka bir sebepten dolayı batıl olsa da aval verenin taahhüdü geçerlidir. Aval veren kişi, çek bedelini ödediği takdirde, çekten dolayı lehine taahhüt altına girmiş olduğu kişiye ve ona, çek gereğince sorumlu olan kişilere karşı çek doğan haklarını iktisap eder.
Konuya ilişkin Yargıtayın bir kararı şöyledir;
“…TTK.nun 818/1-g maddesi göndermesi ile çekler hakkında da uygulanması gereken aynı kanunun 701. ve 702. maddeleri gereğince, keşideci imzası dışında çekin ön yüzüne konulan her imza aval şerhi sayılır. Aval veren kimse, kimin için taahhüt altına girmiş ise tıpkı onun gibi sorumlu olur. Çekin arka yüzünde ise avalin geçerli olabilmesi için kimin için olduğunun belirtilmesi gerekir. Kimin için olduğu belirtilmeksizin çek arkasına aval olduğu belirtilerek imza atılması halinde geçerli bir avalden sözedilemez. …”
Konuya ilişkin 6102 sayılı Ticaret Kanunu’nun ilgili maddeleri şöyledir;
“…MADDE 818- (1) Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: a) Düzenleyenin bizzat kendi emrine, kendi üzerine ve üçüncü kişi hesabına düzenlediği poliçeler hakkındaki 673 üncü madde. b) Poliçede gösterilen bedeller arasındaki farklara ilişkin 676 ncı madde. c) Borçlanmaya ehil olmayan kişilerin imzasına, yetkisiz imzaya, düzenleyenin sorumluluğuna ve açık poliçeye ait 677 ilâ 680 inci maddeler. d) Ciro hakkındaki 683 ilâ 685 inci maddeler. e) Poliçeye ait def’ilere ilişkin 687 nci madde. f) Vekâleten yapılan cirodan doğan haklara dair 688 inci madde. g) Avalin şekil ve hükümleri hakkındaki 701 ve 702 nci maddeler. …”
“A) Ödeme I – Aval MADDE 794- (1) Çekte yazılı bedelin ödenmesi, kısmen veya tamamen aval ile teminat altına alınabilir. (2) Bu teminat, muhatap hariç olmak üzere üçüncü bir kişi veya çek üzerinde imzası bulunan bir kişi tarafından da verilebilir. “
“C) Aval I – Aval verenler MADDE 700- (1) Poliçede bedelin ödenmesi, aval suretiyle tamamen veya kısmen teminat altına alınabilir. (2) Bu teminat, üçüncü bir kişi veya poliçede imzası bulunan bir kişi tarafından da verilebilir.”
“II – Şekil MADDE 701- (1) Aval şerhi, poliçe veya alonj üzerine yazılır. (2) Aval “aval içindir” veya bununla eş anlamlı başka bir ibareyle ifade edilir ve aval veren kişi tarafından imzalanır. (3) Muhatabın veya düzenleyenin imzaları hariç olmak üzere, poliçenin yüzüne atılan her imza aval şerhi sayılır. (4) Kimin için verildiği belirtilmemişse aval, düzenleyici için verilmiş sayılır.”
III – Hükümler MADDE 702- (1) Aval veren kişi, kimin için taahhüt altına girmişse aynen onun gibi sorumlu olur. (2) Aval veren kişinin teminat altına aldığı borç, şekle ait noksandan başka bir sebepten dolayı batıl olsa da aval verenin taahhüdü geçerlidir. (3) Aval veren kişi, poliçe bedelini ödediği takdirde, poliçeden dolayı lehine taahhüt altına girmiş olduğu kişiye ve ona, poliçe gereğince sorumlu olan kişilere karşı poliçeden doğan haklarını iktisap eder.
https://www.mevzuat.gov.tr/MevzuatMetin/1.5.6102.pdf
Emsal yargıtay kararının tam metni aşağıdadır.
Av.Metin KURŞAT
12. Hukuk Dairesi 2016/1885 E. , 2016/14824 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :İcra Hukuk Mahkemesi
Yukarıda tarih ve numarası yazılı mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki borçlular tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden daireye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi … tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü :
1-Borçlu ….’nin temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Tarafların iddia ve savunmalarına, dosya içeriğindeki bilgi ve belgelere ve kararın gerekçesine göre borçlu ….’nin temyiz itirazlarının REDDİNE;
2-Borçlu …’in temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Alacaklı tarafından çeke dayalı olarak kambiyo senetlerine mahsus haciz yoluyla icra takibine başlandığı, örnek 10 numaralı ödeme emrinin tebliği üzerine borçlu …’in yasal sürede icra mahkemesine yaptığı başvuruda imzaya ve borca itiraz ettiği ve ayrıca aval yazısının çekin arka yüzüne yazılması nedeniyle geçersiz olduğunu ileri sürerek takibin iptalini istediği, mahkemece istemin reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
TTK.nun 818/1-g maddesi göndermesi ile çekler hakkında da uygulanması gereken aynı kanunun 701. ve 702. maddeleri gereğince, keşideci imzası dışında çekin ön yüzüne konulan her imza aval şerhi sayılır. Aval veren kimse, kimin için taahhüt altına girmiş ise tıpkı onun gibi sorumlu olur. Çekin arka yüzünde ise avalin geçerli olabilmesi için kimin için olduğunun belirtilmesi gerekir. Kimin için olduğu belirtilmeksizin çek arkasına aval olduğu belirtilerek imza atılması halinde geçerli bir avalden sözedilemez.
Takip dayanağı çeklerin incelenmesinde alacaklının lehdar olduğu, …’in ise çeklerin arkasında ve alacaklı lehdarın cirosundan önce “avalimdir” açıklaması ile cirosunun bulunduğu görülmüştür. Bu hali ile yukarıda belirtilen yasa hükümlerine uygun ve geçerli bir aval bulunmadığı gibi, lehdarın cirosundan önce yapılan ciroda yok hükmünde sayılacağından, alacaklının kambiyo senetlerine mahsus yol ile …’i takip hakkı yoktur.
O halde mahkemece, borçlu …’in şikayetinin kabulü ile İİK.nun 170/a maddesi uyarınca hakkındaki takibin iptaline karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile reddi yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
SONUÇ : Borçlu …’in temyiz itirazlarının kabulü ile mahkeme kararının yukarıda (2) nolu bentte yazılı nedenlerle İİK’nun 366 ve HUMK’nun 428. maddeleri uyarınca (BOZULMASINA), peşin alınan harcın istek halinde iadesine, ilamın tebliğinden itibaren 10 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 25/05/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.
https://karararama.yargitay.gov.tr/YargitayBilgiBankasiIstemciWeb/