Sigortacılıkta Tahkime İlişkin Yönetmelik

BİRİNCİ BÖLÜM

Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar

Amaç

MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla 5684 sayılı Sigortacılık Kanununda öngörülen tahkim sistemine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.

Kapsam

MADDE 2 – (1) Sigorta Tahkim Komisyonu, Komisyon üyeleri, Komisyon müdürü ve Komisyon müdür yardımcıları, büro müdür ve müdür yardımcıları, sigorta raportörleri ve diğer personel, sigorta hakemleri, (Ek ibare:RG-24/7/2013-28717)⁽⁴⁾ itiraz hakem heyetleri, itiraz yetkilisi Sigorta Tahkim Sistemine üye olan sigorta şirketleri ile (Değişik ibare:RG-19/1/2016-29598) 13/1/2011 tarihli ve 6102sayılı Türk Ticaret Kanunu hükümleri ile özel kanunları uyarınca sigorta sözleşmesi yapan diğer kuruluşlar bu Yönetmelik kapsamındadır.

Dayanak

MADDE 3 – (1) Bu Yönetmelik, 3/6/2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanununun 30 uncu maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.

Tanımlar

MADDE 4 – (1) Bu Yönetmelikte geçen;

a) Birlik: Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliğini,

b) Kanun: Sigortacılık Kanununu,

c) Komisyon: Sigorta Tahkim Komisyonunu,

ç) Komisyon Başkanlığı: Komisyonun işleyişi ile ilgili kararları almaya yetkili birimi,

d) Liste: Sigorta hakemleri listesini,

e) Müsteşarlık : Hazine Müsteşarlığını,

f) Sigorta hakemi: Sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkları çözen kişiyi,

g) Sigorta raportörü: Sigorta ettiren veya sigorta sözleşmesinden menfaat sağlayan kişiler ile riski üstlenen taraf arasında sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla Komisyona intikal etmiş şikâyetler üzerinde ön incelemeyi yapan kişiyi,

ğ) (Ek:RG-24/7/2013-28717)⁽⁴⁾ İtiraz hakem heyeti: Sigorta hakem kararlarına karşı yapılan itiraz talebini incelemek üzere Komisyon tarafından oluşturulan üç kişilik hakem heyetini,

h) (Ek:RG-24/7/2013-28717)⁽⁴⁾ İtiraz yetkilisi: itiraz hakem heyetine intikal etmiş dosyalar üzerindeki ön incelemeyi yapan kişiyi,

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÜM

Sigorta Tahkim Komisyonunun Teşkilatı ve İşleyişi

Sigorta Tahkim Komisyonunun teşkilatı

MADDE 5 – (1) Sigorta sözleşmelerinden doğan uyuşmazlıkların çözümü amacıyla Türkiye Sigorta ve Reasürans Şirketleri Birliği bünyesinde kurulan Sigorta Tahkim Komisyonu, Sigorta Tahkim Komisyonu Başkanlığı ile komisyon müdür ve müdür yardımcıları, büro müdür ve müdür yardımcıları, raportörler ile diğer çalışanlardan teşekkül eder.

(2) Sigorta Tahkim Komisyonu Başkanlığı, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesini takiben bir ay içinde oluşturulur. Komisyon Başkanlığının oluşturulmasından itibaren bir ay içinde komisyon müdür ve müdür yardımcıları atanır.

(3) Komisyon Başkanlığı, bir Hazine Müsteşarlığı temsilcisi, iki Birlik temsilcisi, bir tüketici derneği temsilcisi ile Müsteşarlıkça belirlenecek bir akademisyen hukukçu temsilcinin katılımı ile oluşur. Sigorta Tahkim Komisyonunun merkezi İstanbul’dadır.

(4) Komisyon Başkanlığı üyeleri iki yıl için seçilir. Herhangi bir üyeliğin boşalması durumunda, eski üyenin görev süresini tamamlamak üzere aynı usulle yeni üye atanır. Komisyon Başkanlığı üyelerinin Kanunun 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (a) bendinin dördüncü alt bendinde yer alan suçlardan dolayı hüküm giymemiş, konkordato ilan ve iflas etmemiş olması gerekir.

(5) Tüketici derneği temsilcisi, Türkiye çapında en fazla üyeye sahip tüketici derneğinin önereceği üç aday arasından Müsteşarlıkça seçilir. En fazla üyeye sahip tüketici derneğinin tespiti için her atamada İçişleri Bakanlığından görüş alınır. Konuya ilişkin olarak yapılan itirazlar noter tasdikli üye kayıt defterlerinin ibrazı istenerek sonuçlandırılır.

(6) Tüketici derneği adaylarının uygunluğunun değerlendirilebilmesi için hazırlanan ve Müsteşarlığa gönderilen aday dosyaları; adayların özgeçmişini, son altı ay içinde alınmış adli sicil belgesini, konkordato ilan ve iflas etmediğini gösterir belgeleri ve aday gösterilme nedenini içerir. Müsteşarlıkça adayların kabul görmemesi halinde, durum onbeş gün içinde aynı şartlarla tekrar aday belirlenmesi için ilgili derneğe bildirilir.

(7) Müsteşarlıkça belirlenecek akademisyen hukukçunun sigorta hukuku, hukuk usulü veya medeni hukuk alanlarından en az birinde yardımcı doçent veya daha üst ünvana sahip olması gerekir.

(8) Komisyon Başkanlığı, üye tamsayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve yapılacak ilk toplantıda kendi içinden başkan ve istenirse başkan yardımcılarını seçer. Komisyon başkanının izin, hastalık, yurt içi veya yurt dışı görevlendirme ve görevden alınma hallerinde varsa başkan yardımcısı, yoksa seçilecek üyelerden birisi başkana vekalet eder.

(9) Komisyon Başkanlığı, görevlerini yerine getirirken yapılacak çalışmalar ile ilgili olarak üyelerinden birine ya da bir kaçına görev verebilir ve görevlendirme yapıldığında belirli bir süre sonunda görevli üyelerin Komisyon Başkanlığına rapor sunması gerekir.

Komisyon Başkanlığının görevleri

MADDE 6 ⁽¹⁾ – (1) Sigorta Tahkim Komisyonu Başkanlığı bu Yönetmelikteki diğer hükümler saklı kalmak kaydıyla aşağıdaki görevleri yerine getirir.

a) Kanunun 30 uncu maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan görevleri yapmak.

b) Raportörler ve diğer personeli atamak.

c) Sigorta hakem başvurularını değerlendirerek uygun görülenlerin kabulü için durumu Müsteşarlığa bildirmek.

ç) Sigorta hakem listesini tutmak.

d) Uyuşmazlığın çözümü için sigorta hakemi seçilmesi ve gerektiğinde hakem heyeti oluşturulmasının bu Yönetmelik hükümleri çerçevesinde ve doğru bir biçimde gerçekleşmesini sağlayacak mekanizmaları kurmak ve bunun denetimini sağlamak.

e) (Ek:RG-24/7/2013-28717)⁽¹⁾⁽⁴⁾ İtiraz hakem heyetlerini kurmak,

f) ⁽¹⁾ Hakem ücretini ödemek.

g) ⁽¹⁾ Büro açılmasına karar vermek.

ğ) ⁽¹⁾ Komisyon müdür ve müdür yardımcıları ile Büro müdürü ve müdür yardımcılarına verilecek görevleri belirlemek.

h) ⁽¹⁾ Müsteşarlıkça verilen diğer görevleri yerine getirmek.

(2) Komisyon, işin niteliği gereği bizzat kendisi yapması gerekenler hariç olmak üzere, işlerin ifası için Komisyon müdürüne veya büro müdürüne yetki verebilir.

(3) Komisyon Başkanlığı, gerek gördüğü hallerde, uyuşmazlık konusunda tahkime gidilmeden önce ön bilgi vermek amacıyla danışmanlık hizmeti sağlayacak bir mekanizma oluşturabilir.

Komisyon müdür ve müdür yardımcıları

MADDE 7 – (1) Komisyon müdür ve müdür yardımcıları Komisyon Başkanlığı tarafından atanır. Atama yapıldıktan sonra durum en geç on iş günü içinde Müsteşarlığa yazılı olarak bildirilir.

(2) Sigorta şirketlerinin, reasürans şirketlerinin, sigortacılık yapan diğer kuruluşların, sigorta eksperlerinin, sigorta acentelerinin ve brokerlerin ortakları, yönetim ve denetiminde bulunan kişiler ve bunlar adına imza atmaya yetkili olanlar ile tüm bu kuruluşlarda meslekî faaliyette bulunanlar ve sigorta eksperleri, sigorta acenteleri ve brokerler Komisyon müdür ve müdür yardımcılığı yapamaz.

(3) Komisyon müdürü aşağıdaki görevleri yerine getirir.

a) Raportör ve diğer personel ihtiyacını, sistemin sağlıklı bir biçimde çalışmasına imkan verecek şekilde tespit etmek.

b) Personel alımı ile ilgili gerekli işlemleri yürütmek.

c) Atanacak raportör ve diğer personelin gerekli şartları haiz olup olmadığını inceleyerek uygun olanları gerekli tüm bilgi ve belgelerle birlikte Komisyon Başkanlığına sunmak.

ç) Hakemlerin reddi taleplerini incelemek.

d)(Değişik:RG-19/1/2016-29598) Hakem kararlarını en geç üç iş gününde taraflara bildirmek ve kararın aslını dosya ile birlikte Komisyonun bulunduğu yerdeki görevli mahkemeye saklanmak üzere göndermek.

e) Hakemlik ücreti, Komisyona başvuru ücreti ve üyeliğe katılma payının belirlenmesinde Müsteşarlığa görüş bildirmek.

f) Komisyon Başkanlığınca kendisine verilen görevleri yapmak.

(4) Komisyon müdür ve müdür yardımcılarının görev süresi ve ücreti Komisyon Başkanlığı tarafından belirlenir. Komisyon müdürünün herhangi bir nedenle görevinden ayrılması durumunda en geç iki hafta içinde Komisyon Başkanlığınca yeni bir müdür atanır. Komisyon müdürünün izin, hastalık, yurt içi veya yurt dışı görevlendirme ve görevden alınma hallerinde Komisyon Başkanlığınca belirlenen müdür yardımcısı müdüre vekalet eder.

(5) Birden fazla Komisyon müdür yardımcısının atandığı durumlarda, müdür yardımcılarının en az birinin sigortacılık veya sigortacılık tekniği ile ilgili konulardan sorumlu olması gerekir. Sigortacılık veya sigortacılık tekniği ile ilgili konularda çalışan Komisyon müdür yardımcısında en az iki yıllık sigortacılık deneyimi aranır.

Raportörler

MADDE 8 – (1) Atanacak raportörlerin;

a) Malî güç dışında sigorta şirketi ve reasürans şirketi kurucularında aranan nitelikleri taşıması,

b) En az dört yıllık yüksek okul mezunu olması,

c) Sigorta hukukunda en az iki yıl veya sigortacılıkta en az beş yıl deneyimi olması,

gerekir.

(2) Raportörlerin görev süresi ve ücreti Komisyon Başkanlığı tarafından belirlenir.

(3) Sigorta sözleşmesinden doğan uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin ilk inceleme raportör tarafından yerine getirilir. Ancak raportör uyuşmazlığın esasına dair karar veremez. Hayat ve hayat dışı sigorta gruplarından sadece birinde faaliyet gösteren raportörler, incelemelerini onbeş gün içinde tamamlamak zorundadır.

Diğer personel

MADDE 9 – (1) Komisyon Başkanlığı tarafından, gerek duyulan alanlarda çalıştırılmak üzere ve sistemin sağlıklı biçimde çalışmasına imkan verecek şekilde personel istihdam edilir.

Büro

MADDE 10 – (1) Komisyon Başkanlığı, uyuşmazlık başvurularının yoğunlaştığı bölgeleri tespit ederek gerekli görülen yerlerde Büro açmaya yetkilidir. Büro, ihtiyaca göre il merkezlerinde kurulabileceği gibi coğrafi açıdan yakın iller birleştirilerek bölgesel bürolar da kurulabilir. Bölgesel büroların merkezi Komisyon Başkanlığı tarafından belirlenir.

(2) Büro kurulmasına karar verilmesinin ardından, bir hafta içinde Büronun faaliyetlerini yürütmek üzere bir Büro müdürü ve gerekli görülen hallerde müdür yardımcısı atanır. Komisyon müdürü ile aynı nitelikleri taşıyan Büro müdürü, atanmasının ardından Komisyon Başkanlığınca yetki ve yükümlülükleri konusunda bilgilendirilir.

(3) Büroda yeteri kadar raportör ve personel çalıştırılır.

(4) Büronun tüm gelir ve giderleri Komisyonun bütçesine dahildir. Açılan her büro için belirli dönemler dahilinde ve Komisyon Başkanlığı tarafından izin verilen amaçlarla kullanılabilecek şekilde kaynak tahsis edilir.

Komisyonun gelir ve giderleri

MADDE 11 – (1) (Değişik:RG-24/7/2013-28717)⁽⁴⁾ Komisyonun gelirleri; tahkim sistemine üye olmak isteyenler ile Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrası gereği ilgili uyuşmazlık için tahkim sisteminde yer alması öngörülen risk üstlenicilerden alınacak katılma payı, uyuşmazlık çözümü için Komisyona başvuracaklardan alınacak başvuru ücreti, Kanunun 14 üncü maddesinin yedinci fıkrası uyarınca Güvence Hesabından yapılacak katkı payı, hibe ve diğer gelirlerdir.

(2) (Değişik:RG-24/7/2013-28717)⁽⁴⁾ Katılma payı; Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrası gereği ilgili uyuşmazlık için tahkim sisteminde yer alan risk üstlenicilerden alınacak dosya başı katılım payı ile tahkim sistemine üye olanlardan yılda bir defa alınacak sabit katılım payı ve dosya başına alınacak katılım payından oluşur. Ancak, üye olanlardan dosya başına alınacak katılım payı, her üye için bir yıl içinde gerçekleşen ve çözümü için sigorta hakemine intikal eden otuz dosyadan sonra başlar. Dosya başına alınacak katılım payında, bir yıllık süre takvim yılına göre belirlenir. Ancak, ilk üyelikte sürenin bir yıldan az olması halinde, dosya başına hesaplanacak katılım payına ilişkin düzenleme Komisyon tarafından yapılır.

(3) Komisyon Başkanlığının görüşü alınarak Müsteşarlıkça belirlenecek başvuru ücreti, katılım payı ile sigorta hakemlerinin ücretleri Ocak ve Temmuz ayları itibariyle gözden geçirilerek gerektiğinde revize edilir.

(4) Komisyonun giderleri; işletme giderleri, Komisyon üyelerine ödenen aylık ücretler ve diğer ödemeler, raportör (Ek ibare:RG-24/7/2013-28717)⁽⁴⁾ ve itiraz yetkilisi ücretleri, komisyon ve büro müdür ve müdür yardımcıları ile diğer personelin ücretleri ve özlük haklarına ilişkin diğer ödemeler, sigorta hakem ücretleri ve diğer giderlerdir.

Komisyon bütçesi

MADDE 12 – (1) Yıllık olarak hazırlanan bütçe, Komisyon Başkanlığı tarafından her yıl en geç Kasım ayının onbeşine kadar Birliğe sunulur.

(2) Komisyonun bütçesinin yetersiz kaldığı ve yeni kaynağa ihtiyaç duyulması halinde Birlikten veya Güvence Hesabından yeni kaynak aktarımı talebinde bulunulabilir.

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

Sigorta Tahkim Sistemi

Sigorta hakemleri

MADDE 13 ⁽²⁾ – (1) (Değişik birinci cümle:RG-24/7/2013-28717) Kanunun 30 uncu maddesinin sekizinci fıkrasında belirtilen niteliklere sahip olan ve sigorta (Değişik ibare:RG-19/1/2016-29598) hakemi olmak isteyen kişilerden; bu maddenin üçüncü fıkrasında öngörülen sınavdan muaf olanlar gerekli şartları taşıdığını gösterir belgelerle birlikte Listeye kaydolmak için Komisyona, sınava tabi olanlar ise sınavı yapacak kuruluşa başvurur. (Değişik ibare:RG-19/1/2016-29598) Hakem olmak isteyen kişinin ikametgahı bir büronun görev alanı içinde kalıyorsa, Komisyona başvuru, büro aracılığıyla olur.

(2) Sigorta hakemliği başvuruları, sigortacılık alanındaki uzmanlıkları belirtilmek suretiyle yapılır. Bir kişi birden fazla uzmanlık alanı belirtebilir.

(3) (Ek:RG-24/7/2013-28717)⁽²⁾ Müsteşarlıkça yapılacak veya yaptırılacak sınavda başarılı olanlar sigorta hakemliği için Komisyona başvurabilir. (Mülga ibare:RG-19/1/2016-29598) (…) Sınav, itiraz hakem heyetinde yer almak isteyenler ile diğer hakem adayları için ayrı ayrı yapılır. (Mülga ibare:RG-19/1/2016-29598) (…) Müsteşarlık, gerek görülen hâllerde sigorta hakemleri için sınav mecburiyetini kaldırabilir. İtiraz hakem heyetinde yer alacaklarda aranacak deneyim süresi sigorta hukuku için en az on yıl sigortacılık için en az oniki yıl olarak uygulanır.

(4) (Ek:RG-19/1/2016-29598)⁽⁵⁾ Kanunun 30 uncu maddesinin sekizinci fıkrasının (c) bendi uyarınca sigorta hakemlerinde aranacak deneyim şartının belirlenmesinde aşağıdaki ölçütler esas alınır.

a) Deneyim şartı her bir başvuru için münferiden incelenir.

b) Sigorta hukukunda en az beş yıl, sigortacılıkta en az on yıl deneyim sahibi olma, sigorta hakemliği başvurusunda bulunan kişilerin bu süre zarfında yaptığı işlerin nitelik ve niceliğine göre belirlenir.

c) Deneyime etki edecek şekilde ara verilen dönemler, deneyime ilişkin süre hesabında dikkate alınmaz.

ç) Deneyim için öngörülen süre şartı sağlanmış olsa dahi, deneyime etki edecek sürede ara verilmişse, deneyim şartı gerçekleşmiş sayılmaz.

d) Yapılan işin deneyim şartını sağlayabilmesi, sigortacılık tekniği ile doğrudan ilgili olmasına bağlıdır. Sigortacılıkla ilgili bir kuruluşta çalışmış olmak sigortacılık deneyimi için tek başına yeterli değildir.

e) Akademisyenlerin sigorta hakemliğine ilişkin yeterliliği sigortacılıkla ilgili çalışmaları ve yayınları göz önünde bulundurularak değerlendirilir.

(5) (Ek:RG-24/7/2013-28717)⁽²⁾ İtiraz hakem heyeti için başvuru yapılmaması ya da sınav kazananın olmaması nedeniyle itiraz hakem heyetinin hiç ya da yeterli sayıda oluşturulamaması durumunda Komisyon tarafından itiraz hakem heyetinde yer alabilecek nitelikteki sigorta hakemleri arasından gönüllülük esasına göre Müsteşarlıkça yapılacak değerlendirme sonucunda yeterli sayıda atama yapılır. Bu şekilde geçici atanan itiraz hakem heyeti hakemlerinin görev süresi, asıl hakem atamasıyla son bulur. Atanan asıl hakemler nedeniyle hangi geçici hakemlerin görevinin biteceği Müsteşarlıkça yapılacak kura usulüyle belirlenir.

(6) (Ek:RG-24/7/2013-28717)⁽²⁾ Hakemliğe devam edilebilmesi Müsteşarlıkça belirlenecek kriterler çerçevesinde, atanma tarihinden itibaren her on yılda bir Komisyon Başkanlığının görüşleri de dikkate alınmak suretiyle Müsteşarlıkça yapılacak değerlendirmeye bağlıdır.

(7) (Değişik:RG-19/1/2016-29598) Sigorta hakemleri başka işle iştigal edebilir. Ancak fiilen sigorta hakemliği yapacak hakemler için bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri saklıdır.^{(7) (9)}

Liste

MADDE 14 ⁽³⁾ – (1) (Değişik:RG-24/7/2013-28717) Hakemlik başvurusu kabul edilenlerden Müsteşarlıkça uygun görülenlerin kaydedilmesi amacıyla, sigorta hakemleri için ayrı, itiraz hakem heyetinde yer alacak sigorta hakemleri için ayrı olmak üzere Listeler tutulur. Bir hakem, birden fazla Listede yer alamaz.

(2) (Ek:RG-24/7/2013-28717)⁽³⁾ Listeler sigorta hakemleri ile itiraz hakem heyetinde yer alacak sigorta hakemleri için hayat ve hayat dışı sigorta grupları esas alınarak tutulur. Ancak, Komisyon; ihtiyaç duyulması halinde, Listelerin içerik ve kapsamını yapılandırabilir. Listeler, İstanbul ve Büro bazında gösterilmek şartıyla Türkiye genelinde oluşturulur.

(3) (Ek:RG-19/1/2016-29598)⁽⁶⁾ Dosya üstlenmesinde hukuki ve fiili engeller bulunan hakemler, bu amaçla tutulan ayrı bir listede yer alır. Buna göre;

a) Mücbir nedenler ve umulmayan haller nedeniyle fiili hakemlik yapması dört aydan daha uzun bir süre mümkün olmayan kişiler,

b) Kanunun 30 uncu maddesinin ondokuzuncu fıkrası uyarınca sigorta hakemliği yapması yasaklanmış kişiler,

c) Tahkim davalarında kanuni temsilcilik dışında tarafları temsil edebilmesi mümkün kişiler,^{(7) (8) (9)}

fiilen sigorta hakemliği yapamaz ve bu listede izlenir. Sigorta hakemlerinde, belirtilen listede bulunma haline sebep olan durumların sona ermesi halinde, Listede ilgili değişikliğin yapılabilmesini teminen keyfiyet, ilgili hakem tarafından derhal Komisyona bildirilir.

(4) ⁽³⁾ Sigorta hakeminin ismi, Kanunun 30 uncu maddesinin onbirinci fıkrasında belirtilen hallerde Listeden silinir.

(5) ⁽³⁾ Listede güncellemeler aylık olarak yapılır ve değişiklikler altı aylık dönemler itibariyle Adalet Bakanlığına ve Müsteşarlığa bildirilir.

(6) (Ek:RG-19/1/2016-29598) Müsteşarlık, hakem ihtiyacının karşılanması amacıyla, uyuşmazlıkların sayısını ve türünü dikkate alarak şartları taşıyan hakemleri hayat ve hayat dışı grupları arasında aktarmaya yetkilidir.

Tarafsızlık taahhütnamesi

MADDE 14/A – (Ek:RG-19/1/2016-29598) ^{(7) (8) (9)}

(1) 14 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (c) bendinin uygulanması ile ilgili olarak aşağıdaki esaslar dikkate alınır.

a) Mevcut hakemlerle ilgili olarak, kanuni temsilcilik dışında sigorta davalarını vekil sıfatıyla takip edenler arasından fiilen sigorta hakemliği yapmak isteyen hakemlerin; bu maddenin yürürlük tarihinden itibaren dört ay içinde, 14 üncü maddenin 3 üncü fıkrasının (c) bendi kapsamında Komisyona sigorta davalarını vekil sıfatıyla takip etmeyeceğine dair taahhütname vermesi gerekmektedir. Bu maddenin yürürlük tarihinden önce, vekil sıfatıyla sigorta davası takip etmekte olan hakemlerin sonuçlanmamış davaları bu taahhütname kapsamında değerlendirilmez.

b) Bu madde yürürlüğe girdikten sonra hakem olan ve sigorta davalarını vekil sıfatıyla takip eden hakemlerin, hakemliğe başladıkları tarih itibarıyla (a) bendinde belirtilen taahhütnameyi vermesi gerekmektedir.

c) Taahhütname vermeyen hakemler, bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendi kapsamında değerlendirilir.

(2) Birinci fıkranın (a) ve (b) bentlerinde belirtilen taahhütnameye aykırı davranılması durumu, Kanunun 30 uncu maddesinin onbirinci fıkrasının (a) bendi uyarınca tarafsızlık ilkesine aykırı davranılması şeklinde değerlendirilir.

(3) Müsteşarlık bu maddenin uygulanmasına ilişkin gerekli tedbirleri alır.

Sigorta Tahkim Sistemine üyelik ve katılım payının ödenmesi (Değişik madde başlığı:RG-24/7/2013-28717)⁽⁴⁾

MADDE 15 – (1) Sigortacılık yapan kuruluşlardan, sigorta tahkim sistemine üye olmak isteyenler, durumu yazılı olarak Komisyona bildirir. Sisteme üyelik sabit katılım payının ödenmesiyle başlar. Sisteme üye olunmadan önce sigorta ettirenlerle bu Yönetmelik çerçevesinde tahkim anlaşması yapılamaz.

(2) Katılma payını ödemeyen üyeye, ödemeyi gecikme faizi ile birlikte yapması için Komisyon tarafından on beş günlük süre verilir. Bu sürenin sonunda katılım payının ödenmemesi durumunda üye sistemden çıkartılır. Bu durum, üyelik döneminde yapılan sözleşmelerden doğan uyuşmazlıkların çözümü için ilgililerin tahkim sistemine başvurma hakkına halel getirmez. Ancak, bu uyuşmazlıkların çözümü için yapılan giderler için eski üyeye rücu edilir.

(3) (Ek:RG-24/7/2013-28717)⁽⁴⁾ Kanunun 30 uncu maddesinin birinci fıkrası gereği ilgili uyuşmazlık için tahkim sisteminde yer alan risk üstlenicilerden dosya başına katılım payını ödemeyenlere, ödemeyi gecikme faizi ile birlikte yapması için Komisyon tarafından on beş günlük süre verilir. Bu sürenin sonunda katılım payının ödenmemesi durumunda ödeme yapılana kadar müteakip dosyalardaki katılım payı yüzde yirmibeş oranında fazla hesaplanır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM

Sigorta Tahkim Sisteminin İşleyişi

Sigorta Tahkim Sistemine başvuru ve hakem ataması

MADDE 16 – (1) Tahkim için, Komisyonun merkezine ya da başvuru yapan kişinin ikametgahının bulunduğu ya da rizikonun gerçekleştiği yerdeki büroya başvurulabilir. Uyuşmazlık başvurularında, başvuru formu, uyuşmazlığa ilişkin bilgi ve belgeler ile başvuru ücretinin yatırıldığına dair belgenin yer alması gerekir.

(2) Uyuşmazlığın hayat veya hayat dışı sigortalardan hangisine girdiğine karar verilerek dosya, bu konudaki uzmanlığına göre ilgili raportöre havale edilir. Başvurunun büroya yapılması durumunda inceleme, büro raportörlerince gerçekleştirilir. Raportör tarafından dosya üzerinde, aşağıdaki hususlar dikkate alınarak, ön inceleme yapılır.

a) Sigortacılık yapan kuruluşa gerekli başvuruların yapılıp yapılmadığının, yapılmışsa talebinin kısmen ya da tamamen olumsuz sonuçlandığının ya da sigortacılık yapan kuruluşun onbeş gün içinde cevap vermediğinin değerlendirilmesi.

b) Uyuşmazlığın mahkemeye, Hukuk (Mülga ibare:RG-19/1/2016-29598) (…) Muhakemeleri Kanununa göre tahkime ya da Tüketici Sorunları Hakem Heyetine intikal edip etmediğinin ilgilinin beyanı esas alınarak tespiti.

(3) Yapılan ön inceleme sonucunda, dosyanın Komisyon tarafından değerlendirmeye alınamayacağı anlaşılırsa durum ilgiliye derhal bildirilir ve başvuru ücretinin yüzde doksanı iade edilir.

(4) Raportör incelemeye başlamadan önce başvurunun geri çekilmesi halinde de başvuru ücretinin iadesine ilişkin üçüncü fıkra hükmü geçerlidir.

(5) Ön incelemeyi tamamlayan raportör dosyayı, uyuşmazlığın çözümü için gerekli olan bilgi ve belge eksikliği açısından inceler. Uyuşmazlığın bilgi ve belge eksikliğinden kaynaklandığının anlaşılması halinde raportör durumu taraflara bildirir ve taraflara bilgi vermek kaydıyla dosyayı kapatır. Bu durumda, başvuru ücretinin yüzde ellisi başvuru sahibine iade edilir.

(6) Raportör dosyaya ilişkin incelemesini onbeş gün içinde tamamlamak zorundadır. Ön inceleme ile sonuçlandırılamayan başvurular için rapor hazırlanır. Büroda incelenen uyuşmazlıklara ilişkin rapor, gerekli görülen hallerde dosyayla birlikte derhal Komisyon merkezine iletilir.

(7) Komisyon merkezinde, öncelikle uyuşmazlığın çözümü için heyet oluşturulmasının gerekliliği incelenir. Ancak, uyuşmazlık konusu miktar onbeşbin Türk Lirası ve üzerinde olduğu durumlarda heyet oluşturulması zorunludur. Listede hukukçu bulunması halinde, en az biri hukukçu olacak şekilde, en az üç kişiden oluşan heyet, kararını çoğunlukla verir.

(8) (Değişik:RG-19/1/2016-29598) Dosya, konusuna göre hayat veya hayat dışı sigorta grubuna göre sınıflandırıldıktan sonra hakem seçimi, 14 üncü maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklı kalmak kaydıyla, genel listeden sıra usulüne göre yapılır. Sıra usulünde sigorta hakemlerinin uzmanlık alanları esas alınır. Listenin başındaki sigorta hakeminin uzmanlık alanı, uyuşmazlığın çözümü için uygun değilse, sıradaki uzmanlık alanı uyan ilk hakem atanır. Komisyon Müdürü, Müsteşarlığın belirlediği esaslar çerçevesinde, uzmanlık alanı, üstlendiği görevler, coğrafi kriterler ve hakemin iş yükü gibi hususları göz önünde bulundurarak hakem atanmasına ilişkin ilkeleri belirlemeye yetkilidir.

(9) Atanan hakem veya hakemler, uyuşmazlığın taraflarına derhal bildirilir.

(10) Tarafların açık ve yazılı muvaffakati ile uzatılmadığı sürece, hakemler görevlendirildikleri tarihten itibaren en geç dört ay içinde karar vermeye mecburdur. (Mülga ikinci ve üçüncü cümle:RG-24/7/2013-28717)⁽⁴⁾ (…)

(11) (Ek:RG-19/1/2016-29598) Komisyon Müdürü, Müsteşarlığın uygun görüşü ile ilgili mevzuata uygun olarak yargılamanın işleyişi ile hakem kararlarının şekil yönünden içeriğine ilişkin bilişim temelli usuller getirir.

(12) (Ek:RG-19/1/2016-29598) Hakem, çözümü hukuk dışında özel veya teknik bilgiyi gerektiren hallerde, taraflardan birinin talebi üzerine yahut kendiliğinden, bilirkişinin oy ve görüşünün alınmasına karar verir. Hakemler hakkındaki yasaklılık ve ret sebepleriyle ilgili kurallar, bilirkişiler bakımından da uygulanır. Bu kapsamda, hakem ve bilirkişi ile taraf ve bilirkişi arasındaki ilişki bakımından 17 nci ve 18 inci maddeler kıyasen uygulanır. Komisyon Müdürü Müsteşarlığın belirleyeceği esaslar çerçevesinde her yıl hakemlerin başvuracakları bilirkişi listesini düzenler. Bilirkişiler bu listelerden seçilir. Bilirkişiye, sarf etmiş olduğu emek ve mesaiyle orantılı bir ücret ile varsa diğer giderleri ödenir. Bu konuda, Adalet Bakanlığınca çıkarılan ve her yıl güncellenen tarifenin asliye ticaret mahkemelerinde görülecek işler için uygulanacak kısmı esas alınır. Komisyon Müdürü, Müsteşarlığın belirleyeceği esaslar çerçevesinde söz konusu tarifenin uygulanmasına ilişkin işlemleri yürütür.

(13) (Ek:RG-19/1/2016-29598) Tarafların avukat ile temsil edildiği hallerde, taraflar aleyhine hükmedilecek vekâlet ücreti, her iki taraf için de Avukatlık Asgarî Ücret Tarifesinde yer alan asliye mahkemelerinde görülen işler için hesaplanan vekâlet ücretinin beşte biridir.

İtiraz hakem heyetleri, heyete başvuru ve atama

MADDE 16/A – (Ek:RG-24/7/2013-28717)⁽⁴⁾

(1) İtiraz hakem heyetine başvuru, itiraz başvuru ücretinin yatırıldığını gösteren belge ve başvuru formu ile yapılır. İtirazın süresi içinde usulüne uygun yapılıp yapılmadığı itiraz yetkilisince incelenir. Yapılan incelemede, itirazın değerlendirmeye alınamayacağı anlaşılırsa durum ilgiliye bildirilir ve yatırılan ücretin yüzde doksanı iade edilir.

(2) İtiraz hakem heyetleri, Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin ikinci fıkrası çerçevesinde oluşturulur. Hakem seçimi, itiraz hakem heyeti listesinden sıra usulüne göre yapılır. Sıra usulünde sigorta hakemlerinin uzmanlık alanları esas alınır. Listenin başındaki sigorta hakeminin uzmanlık alanı, uyuşmazlığın çözümü için uygun değilse, sıradaki uzmanlık alanı uyan ilk hakem atanır. Uyuşmazlığın daha kısa sürede ve etkin bir biçimde çözümlenebilmesi amacıyla, uzmanlık alanı koşuluna uymak kaydıyla hakem atamasında coğrafi kriterlerle birlikte hakemin iş yükü de dikkate alınır.

(3) İtiraz Hakem Heyeti, uyuşmazlığın taraflarına derhal bildirilir.

Hakem kararlarının bildirimi ve saklanması

MADDE 16/B – (Ek:RG-24/7/2013-28717)⁽⁴⁾

(1) Sigorta hakemleri ve İtiraz Hakem Heyeti, kararlarını Komisyon Müdürüne tevdi eder. Komisyon Müdürü en geç üç iş günü içinde kararı taraflara bildirir.

(2) Beşbin Türk Lirasının altındaki uyuşmazlıklara ilişkin kararın aslı, dosya ile birlikte Komisyon Müdürü tarafından Komisyonun bulunduğu yerdeki görevli mahkemeye gönderilir ve mahkemece saklanır.

(3) Beşbin Türk Lirası ve üzerindeki uyuşmazlıklara süresi içinde itiraz edilmezse süre bitiminde, itiraz edilmesi durumunda ise, İtiraz Hakem Heyetinin kararından sonra Komisyonun bulunduğu yerdeki görevli mahkemeye gönderilir ve mahkemece saklanır.

Hakemi red nedenleri

MADDE 17 – (1) Aşağıdaki hallerde taraflar, atanan hakem veya hakemleri, atamayı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde yazılı olarak reddedebilir.

a) Hakem taraflardan birine öğüt vermiş ya da yol göstermişse.

b) Hakem taraflardan biri veya ilgili bir üçüncü kişi karşısında kanunen gerekmediği halde görüşünü bildirmişse.

c) Hakem, tanık, bilirkişi, Hukuk (Mülga ibare:RG-19/1/2016-29598) (…) Muhakemeleri anlamında hakem, veya hakim sıfatıyla dinlenmiş veya hareket etmişse.

ç) Hakem taraflardan biriyle dördüncü dereceye kadar yansoy hısımlığı varsa.

d) Hakem ile taraflardan biri arasında bir dava veya düşmanlık bulunuyorsa.

e) Hakemin tarafsızlığından şüpheye düşülmesini gerektirecek önemli sebepler varsa.

Hakemin uyuşmazlığa bakamayacağı haller

MADDE 18 – (Değişik:RG-19/1/2016-29598)

(1) Hakem, aşağıdaki hâllerde uyuşmazlıklara bakamaz, talep olmasa bile çekinmek zorundadır:

a) Kendisine ait olan veya doğrudan doğruya ya da dolayısıyla ilgili olduğu davada,

b) Aralarında evlilik bağı kalksa bile eşinin davasında,

c) Kendisi veya eşinin altsoy veya üstsoyunun davasında,

ç) Kendisi ile arasında evlatlık bağı bulunanın davasında,

d) Üçüncü derece de dâhil olmak üzere kan veya kendisini oluşturan evlilik bağı kalksa dahi kayın hısımlığı bulunanların davasında,

e) Nişanlısının davasında,

f) İki taraftan birinin vekili, vasisi, kayyumu veya yasal danışmanı sıfatıyla hareket ettiği davada,

g) Tahkim sırasında, yönetiminde bulunduğu tüzel kişiye ait uyuşmazlıklar,

ğ) Hakemin söz konusu davada tarafsızlığını engelleyebilecek diğer haller.

BEŞİNCİ BÖLÜM

Çeşitli Hükümler

Bilgilendirme

MADDE 19 – (1) Komisyon, sigorta uyuşmazlıkları ile ilgili olarak sigorta sektörünün ve kamunun bilgilendirilmesi amacıyla uygun araçlar ile gerekli faaliyetleri yürütür. Komisyon, faaliyetleri ile ilgili duyuruları yapmak ve kamuya bilgi sağlamak üzere bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren en geç bir yıl içinde internet sitesi oluşturur. İnternet sitesinde gerekli duyurular, Komisyon ve işleyişi hakkında bilgiler, hakem listesi ve Komisyona başvuru şartları yer alır.

(2) Komisyonun faaliyetleri ile ilgili olarak üç aylık bülten yayımlanır. Bültende, tahkim sistemi ile ilgili haber ve duyurular yer alır.

(3) (Değişik:RG-19/1/2016-29598)  Hakemler tarafından verilen bütün kararlar ilgililerin erişimine açık bir veri tabanında Komisyon tarafından yayımlanır.

Faaliyet raporu ve denetim

MADDE 20 – (1) Komisyonun faaliyetlerinin periyodik olarak denetlenebilmesi için yıllık olarak Müsteşarlığa ve Birliğe tüm faaliyetler ile ilgili detaylı bir rapor sunulur. Raporda, personel durumu, faaliyetlere ilişkin istatistiki bilgiler, Komisyon bütçesi ve diğer hususlar yer alır.

Gizlilik

MADDE 21 – (1) Komisyon tarafından yapılan yayımlarda yer alan istatistiki bilgiler ya da örnek teşkil edecek olaylara ilişkin kamuya aktarılan görüşler ile Hakem Karar Dergisinde yer alan kararlarda gizlilik ilkesi uyarınca özel bilgilere yer verilmez.

ALTINCI BÖLÜM

(Değişik bölüm başlığı:RG-24/7/2013-28717)

Geçici ve Son Hükümler

Dosya üstlenmesinde hukuki ve fiili engeller bulunan hakemler

GEÇİCİ MADDE 1 – (Ek:RG-19/1/2016-29598)

(1) Komisyon 14 üncü maddenin üçüncü fıkrasının (c) bendi kapsamındaki mevcut hakemleri ilgili listelere bu maddenin yayımı tarihinden itibaren bir ay içinde konumlandırır. Mevcut hakemler durumlarını bu maddenin yayımlandığı tarihten itibaren bir yıl içinde bu Yönetmelik hükümlerine uygun hale getirir. Müsteşarlık bu sürenin yarısına kadar artırılması hususunda yetkilidir.

Geçici itiraz hakem heyetinin atanması

GEÇİCİ MADDE 1 – (Ek:RG-24/7/2013-28717) ⁽⁹⁾

(1) 18/9/2013 tarihi itibarıyla sınav sürecinin sonuçlandırılamaması nedeniyle itiraz hakem heyetinin oluşturulamaması durumunda ihtiyaç hâlinde Komisyon tarafından itiraz hakem heyetinde yer alabilecek nitelikteki sigorta hakemleri arasından gönüllülük esasına göre Müsteşarlıkça yapılacak değerlendirme sonucunda yeterli sayıda atama yapılır. Bu şekilde geçici atanan hakemlerinin görev süresi bir yılı aşmamak kaydıyla asıl hakemler atanana kadar devam eder. Atanan asıl hakemler nedeniyle hangi geçici hakemlerin görev süresinin biteceği Müsteşarlıkça yapılacak kura usulüyle belirlenir.

Eğitim şartının sağlanması

GEÇİCİ MADDE 2 – (Ek:RG-24/7/2013-28717)⁽⁴⁾

(1) 18/10/2013 tarihinden önce hakem olarak atananlar hakkında, bu Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrası uygulanmaz. Ancak, içeriği Müsteşarlıkça belirlenecek eğitim programına tabi tutulacak bu kişiler için beşinci fıkrada öngörülen on yıllık süre, 18/10/2013 tarihinden itibaren başlatılır.

Yürürlük

MADDE 22 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.

Yürütme

MADDE 23 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan Yürütür.

———————-

⁽¹⁾ 24/7/2013 tarihli ve 28717 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile bu maddenin birinci fıkrasına (e) bendi eklenmiş ve müteakip bentler buna göre teselsül ettirilmiştir.

⁽²⁾ 24/7/2013 tarihli ve 28717 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile bu maddeye 3, 4 ve 5 inci fıkralar eklenmiş olup müteakip fıkra buna göre teselsül ettirilmiştir.

⁽³⁾ 24/7/2013 tarihli ve 28717 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile bu maddeye 2 nci fıkra eklenmiş olup müteakip fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.

⁽⁴⁾Bu değişiklik 18/10/2013 tarihinde yürürlüğe girer.

 ⁽⁵⁾ 19/1/2016 tarihli ve 29598 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile bu maddeye  4 üncü fıkra eklenmiş olup müteakip fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.

⁽⁶⁾ 19/1/2016 tarihli ve 29598 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan yönetmelik değişikliği ile bu maddeye  3 üncü fıkra eklenmiş olup müteakip fıkralar buna göre teselsül ettirilmiştir.

⁽⁷⁾ Danıştay Onuncu Dairesinin 17/5/2016 tarihli Esas No:2016/735 sayılı kararı ile Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin yedinci fıkrasında yer alan ‘’ Ancak fiilen sigorta hakemliği yapacak hakemler için bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri saklıdır.’’ İbaresinin ; 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendinde yer alan ‘’Tahkim davalarında kanuni temsilcilik dışında tarafları temsil edebilmesi mümkün kişiler’’ ibaresinin ve 14/A maddesinin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.

⁽⁸⁾ Danıştay Onuncu Dairesinin 17/5/2016 tarihli Esas No:2016/553 sayılı kararı ile Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendinde yer alan ‘’Tahkim davalarında kanuni temsilcilik dışında tarafları temsil edebilmesi mümkün kişiler’’ ibaresinin ve 14/A maddesinin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.

⁽⁹⁾ Danıştay Onuncu Dairesinin 17/5/2016 tarihli ve Esas No:2016/456 sayılı kararı ile Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin yedinci fıkrasında yer alan ‘’ Ancak fiilen sigorta hakemliği yapacak hakemler için bu Yönetmeliğin 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrası hükümleri saklıdır.’’ İbaresinin ; 14 üncü maddesinin üçüncü fıkrasının (c) bendinde yer alan ‘’Tahkim davalarında kanuni temsilcilik dışında tarafları temsil edebilmesi mümkün kişiler’’ ibaresinin ; 14/A maddesinin ve Geçici 1 inci maddesinin yürütülmesinin durdurulmasına karar verilmiştir.

Sayfa